Czym jest odpowiedzialność za długi spadkowe i czy można jej uniknąć?
Odpowiedzialność za długi spadkowe to dość złożona kwestia. Spadek po krewnym nie zawsze okazuje się miłą niespodzianką. Niekiedy zamiast majątku dziedziczymy spore długi i związane z nimi problemy. Odpowiedzialność za długi spadkowe może kształtować się różnie w zależności od tego, czy spadkobierca przyjął już spadek, czy jeszcze nie. Do chwili przyjęcia spadku nie ponosi on winy za długi zmarłego. Niestety w chwili przyjęcia spadku spadkobierca nabywa odpowiedzialność za długi spadkowe z całego swojego majątku.
To dość problematyczne, ponieważ nie zawsze nasi bliscy informują nas o swojej sytuacji finansowej. Niejednokrotnie zdarza się, że krewni dowiadują się o długach i zawiłościach finansowych zmarłego dopiero w chwili otwarcia spadku. Dobra wiadomość jest taka, w niektórych przypadkach długi spadkowe nie muszą przejść na spadkobiercę.
Problematyczny spadek
Kancelarie adwokackie dość często wspierają swoich klientów w przypadkach, w których spadek okazuje się obciążony poważnymi długami. Niestety takie sytuacje nie należą do rzadkości. Nie zawsze wynika to ze złych intencji zmarłego. Wystarczy jednak, że za życia zaciągnął on kredyt, np. na mieszkanie, którego przed śmiercią nie udało mu się spłacić. W takim przypadku dług przechodzi na najbliższych krewnych, którzy przyjmując spadek, ponoszą odpowiedzialność za nieuregulowane opłaty.
Spadek dziedziczony jest albo zgodnie z wolą zmarłego wyrażoną w testamencie, albo z mocy ustawy (gdy nie ma testamentu). W obu przypadkach możliwy jest tzw. udział spadkowy, czyli sytuacja, w której występuje kilku spadkobierców dziedziczących w różnych częściach. Odpowiedzialność za długi wynika z udziału spadkowego, jaki przypadł danemu spadkobiercy. Każdy odpowiada za długi proporcjonalnie do swojego udziału spadkowego.
Czy można uniknąć długów spadkowych?
Zobacz również: Podstawowe różnice między zrzeczeniem się dziedziczenia a odrzuceniem spadku
Zgodnie z prawem cywilnym istnieje możliwość uniknięcia lub ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe. Ewentualne działania należy podjąć do pół roku od otwarcia sprawy spadkowej. W tym czasie odpowiedzialność dotyczy wyłącznie aktywów spadkowych. Spadkobiercy mogą przyjąć spadek bez ograniczania odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste; spadkobierca odpowiada za długi spadkowe nie tylko tym, co uzyskał w spadku, ale i swoim majątkiem prywatnym), przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza; ogranicza odpowiedzialność za długi spadkowe do wysokości aktywów spadku) lub zupełnie odrzucić spadek. Jeśli odrzucimy spadek, całkowicie rezygnujemy z odpowiedzialności za niego, która jednak przechodzi na kolejnych spadkobierców. Dlatego też osoba, która odrzuciła spadek po swoim rodzicu, niejako obarcza nim swoje dzieci. Zatem optymalnym rozwiązaniem w przypadku, gdy mamy pewne wątpliwości co do otrzymanego spadku, jest przyjęcie go z dobrodziejstwem inwentarza. W takiej sytuacji za ewentualnie odziedziczone długi odpowiemy wyłącznie do wysokości spadku, nasz majątek pozostanie bezpieczny i nie “zrzucimy” problemu na krewnych.