Jak dochodzić odszkodowania od Skarbu Państwa za szkody wywołane działaniem władz publicznych w czasie pandemii?
Pojawienie się w Polsce wirusa COVID-19 wiązało się z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego, a w następnej kolejności stanu epidemii. Takie działania zostały podjęte w celu ograniczenia liczby zachorowań, jednak towarzyszyło im wiele ograniczeń w życiu codziennym i zawodowym Polaków.
Odczuła to znaczna część przedsiębiorców, którzy przestrzegając restrykcji, często ponosili bardzo duże straty. Po wprowadzeniu niektórych ograniczeń pojawiło się wiele wątpliwości. Mowa tutaj przede wszystkim o ograniczeniu możliwości prowadzenia poszczególnych działalności na podstawie rozporządzenia. Niektórzy przedsiębiorcy postanowili dochodzić odszkodowań od Skarbu Państwa właśnie za szkody wywołane działaniem władz publicznych w okresie pandemii. W jakim przypadku można to zrobić i jakie kroki należy podjąć?
Zasadność działań władz publicznych w czasie pandemii
Po wprowadzeniu stanu pandemii w Polsce Rada Ministrów na mocy rozporządzenia podjęła decyzję o tym, że określone w nim instytucje i zakłady pracy mają ograniczyć funkcjonowanie w określonym czasie, a następnie na mocy kolejnego rozporządzenia wydała zakaz prowadzenia niektórych działalności gospodarczych, na przykład hoteli, salonów kosmetycznych czy fryzjerskich. Zmiany zostały wprowadzone na podstawie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Wówczas pojawiło się jednak wiele wątpliwości dotyczących tego, czy wprowadzone zakazy są zgodne z Konstytucją. Następstwem tych działań jest wyrok wydany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu z dnia 27 października 2020 r. (II SA/Op 219/20). Okazało się wówczas, że ograniczenia wprowadzone przez Radę Ministrów były niezgodne z Konstytucją, ponieważ mogły być one wprowadzone jedynie na mocy ustawy (zasadnym byłoby czasowe ograniczenie działania określonych w rozporządzeniu zakładów pracy oraz instytucji, natomiast całkowity zakaz był zapisem sprzecznym z Konstytucją).
Dochodzenie odszkodowań przez przedsiębiorców
Zobacz również: Co robić jeżeli ubezpieczyciel nie chce wypłacić odszkodowania?
W związku z tym, że omawiane działania Rady Ministrów wyrządziły szkodę przedsiębiorcom, mają oni prawo do dochodzenia odszkodowania za szkody wywołane działaniami władz publicznych w czasie pandemii. Co ważne, przedsiębiorcy, którzy ponieśli straty na skutek wprowadzonego rozporządzenia, mogą wnosić o otrzymanie odszkodowania nie tylko za poniesioną stratę, ale także za utracone zyski w czasie obowiązywania rozporządzenia, o czym stanowi kodeks cywilny. Aby obliczyć wysokość zysków, warto skorzystać z pomocy prawnej. W tym miejscu należy bowiem wskazać, że utracony zysk należy ocenić z uwzględnieniem sytuacji w Polsce wywołaną pojawieniem się COVID-19. W przypadku niektórych bowiem branż pandemia znacząco wpłynęła na liczbę klientów, dlatego też do zysków, które firmy mogły osiągnąć, należy odnieść się, biorąc pod uwagę ich spadek w związku z pandemią.
